Autofokus to nic innego jak automatyczne ustawianie ostrości, najczęściej oznaczone skrótem AF. Ponieważ opcja ta jest jedną z najważniejszych do prawidłowej pracy aparatu to warto opisać ją nieco bardziej szczegółowo. A rzeczywiście jest o czym, bo autofokus jak się okazuje ma wiele funkcji i ustawień, dzięki którym zdjęcie tworzone jest w najlepszej jakości, według zamierzeń fotografa.W podstawowych modelach aparatów ostrość ta ustawiana jest najczęściej pośrodku pola widoku. W tych bardziej zaawansowanych to fotograf może wybrać miejsce, na jakim ma zostać nastawiona szczególna ostrość obrazu.
Można wyróżnić dwie podstawowe funkcje pracy autofokusa i takie zresztą są dostępne w większości aparatów cyfrowych. To praca ciągła, czyli continous AF oraz praca pojedyncza, czyli single AF. Praca ciągła pozwala na ustawienie ostrości obrazu jeszcze zanim naciśnie się spust migawki i warto z niej korzystać w przypadku wykonywania fotografii obiektom w ruchu. Praca pojedyncza będzie natomiast odpowiednia dla zdjęć statecznych bowiem tutaj ostrość ustawiana jest automatycznie niemal w ułamku sekundy zaraz po delikatnym naciśnięciu na spust migawki.
Co istotne, opcja autofokus w podstawowych modelach aparatów fotograficznych działa automatycznie. W tych lepszej jakości, bardziej zaawansowanych można ją ustawiać ręcznie, co daje dużo większe możliwości techniczne dla fotografa.
Okazuje się, ze nowsze aparaty cyfrowe posiadają szereg opcji dodatkowych z wykorzystaniem autofokusa. To na przykład rozpoznawanie twarzy a nawet ich zapamiętanie, rozpoznawanie uśmiechu, ustawianie ostrości w zapamiętanym miejscu nawet jeśli obiekt przesuwa się w kadrze czy rozpoznawanie zamknięcia oczu, dzięki czemu zapobiega się robieniu zdjęć osobie z zamkniętymi oczami.
Sami producenci nowoczesnych aparatów fotograficznych uznają te opcje za niezbędne natomiast zdaniem wielu doświadczonych fotografów spora ich liczba jest tylko gadżetem, chwytem marketingowym, który ma przekonać do nabycia akurat tego modelu aparatu. Niektóre z tych funkcji są całkowicie bezużyteczne w przypadku aparatów kompaktowych, które posiadają przecież obiektywy o krótkich ogniskowych – wtedy w bliskiej odległości wszystko jest doskonale ostre i nie trzeba ustawiać specjalnych funkcji.